จารุบุตร เรืองสุวรรณ ปราชญ์อีสาน
ตระกูลเรืองสุวรรณ เป็นตระกูลเก่าแก่ใน จ.ขอนแก่น โดยสืบเชื้อสายมาจากเจ้าทางอีสานที่มีเชื้อพระเจ้าไชยเชษฐามหาราช แห่งล้านช้างและเจ้านางแห่งนครเชียงใหม่ ลูกชายของคนในตระกูลนี้จะใช้คำว่า จารุ นำหน้าชื่อกันทุกคน เช่น จารุบุตร, จารุพงศ์, จารุวงศ์, จารุพันธุ์ เป็นต้น ส่วนผู้หญิงในตระกูลบางคนก็ใช้คำว่า จารุ นำหน้าเหมือนกันเช่น จารุพัตรา
คำนำหน้าว่า ‘จารุ’ มีที่มาที่ไปจากสมุหเทศาภิบาลมณฑลอุดร (สมุหเทศาภิบาลก็คือผู้ดูแลแผ่นดินในระดับภาค ใหญ่กว่าผู้ว่าในสมัยนี้ เพราะผู้ว่าจะดูแลเฉพาะจังหวัดนั้นๆ แต่สมุหเทศาภิบาลจะดูแลหลายจังหวัดด้วยกัน ปัจจุบันได้ยกเลิกการปกครองแบบนี้ไปแล้ว เหลือแต่ระดับผู้ว่า) ได้พบเจอกับจารุบุตร แล้วเห็นว่ามีบุคลิกดี หน้าตาดี เลยตั้งชื่อให้ขึ้นต้นด้วยคำว่า จารุ แล้วลูกหลานคนนามสกุลเรืองสุวรรณที่เกิดเป็นผู้ชายให้ใช้คำว่า จารุ นำหน้า ซึ่งตระกูลเรืองสุวรรณก็ยึดถือเอาเป็นธรรมเนียมจนถึงปัจจุบัน
จารุบุตร จบปริญญาตรีทางกฎหมายที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ในปี 2485 หลังจากนั้นเข้ารับราชการเป็นครูหลายที่เช่นโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย รวมถึงยังเคยเป็นสมาชิกขบวนการเสรีไทย ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง จนถึงปี 2487 ก็ย้ายมารับราชการในกระทรวงอุตสาหกรรม ต่อมาลงรับสมัครเป็นผู้แทนราษฎรของจังหวัดขอนแก่น ได้รักการเลือกจากประชาชนในจังหวัดขอนแก่นร่วม 6 สมัย คือ การเลือกตั้งทั่วไป ในปี 2489, 2492, 2495, 2500 และครั้งสุดท้ายในปี 2519 ได้เป็น ส.ส.ขอนแก่น สังกัดพรรคธรรมสังคม เป็นเวลาถึง 30 ปี ในช่วงปี 2524 ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นสมาชิกวุฒิสภา และประธานรัฐสภาในปี 2526 ถึงปี 2527 ในสมัยของ พล.อ.เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี
จารุบุตร เรืองสุวรรณ ได้รับฉายาว่าเป็นปราชญ์อีสานเพราะมีความรู้ความสามารถไม่ว่าจะเป็นด้าน กฎหมาย เศรษฐศาสตร์การเมือง และวัฒนธรรมของทางภาคอีสาน โดยได้ให้การศึกษาอบรมศิษย์ เขียนหนังสือตำราเกี่ยวกับภาคอีสาน บทความ แสดงความเกี่ยวกับพัฒนาประเทศและศิลปวัฒนธรรม อีกทั้งยังทำคุณประโยชน์ให้แก่ประเทศชาติบ้านเมือง มีความซื่อสัตย์สุจริตจงรักภักดีต่อแผ่นดิน จนได้รับการยกย่องให้เป็นปูชนียบุคคล หรือ ปราชญ์อีสาน และได้รับ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ชั้น มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก และเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ชั้น มหาวชิรมงกุฎ
จารุบุตร เรืองสุวรรณ ได้ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2527 (63 ปี) โดยมีการสร้างอนุสรณ์สถาน เพื่อระลึกถึงคุณงามความดี และให้ลูกหลานชาวเมืองภูเวียง และเวียงเก่าในปัจจุบัน ได้เคารพเอาแบบอย่างกันต่อมา
จารุบุตร เรืองสุวรรณ มีบุตรชายคนเดียวคือ “จารุพงศ์ เรืองสุวรรณ” อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย และ หัวหน้าพรรคเพื่อไทย ซึ่งหลบหนีไปอยู่ต่างประเทศ หลังเกิดการรัฐประหารเมื่อ พฤษภาคม 2557 โดยคนใกล้ชิดคาดว่า “จารุพงศ์” ซ่อนตัวอยู่ที่บ้านของบุตรสาวในสหรัฐอเมริกา
